Το τελευταίο διάστημα γίνεται μεγάλη συζήτηση για την σημασία που έχει η αναμενόμενη επίτευξη, μετά μάλιστα από πολλά χρόνια, πρωτογενούς πλεονάσματος για την Ελληνική οικονομία το 2013. Ένα θετικό και αισιόδοξο οικονομικό αποτέλεσμα που στέλνει μήνυμα με πολλούς αποδέκτες τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στο εξωτερικό .
Το πρωτογενές πλεόνασμα είναι η διαφορά, αυτό που περισσεύει δηλαδή, όταν τα έσοδα του κράτους είναι περισσότερα από τα έξοδα. Με απλά λόγια αν το κράτος εισπράττει 100 και δαπανά 90 έχει πρωτογενές πλεόνασμα, δηλ. έχει περίσσευα-ταμείο 10. Το πρωτογενές πλεόνασμα πρέπει να τονιστεί ότι δεν περιλαμβάνει τις δαπάνες πληρωμής των τόκων και των χρεολυσίων (τις δόσεις που καταβάλλουμε για την τμηματική εξόφληση του δανείου). Ενδεικτικά για το 2013 οι δαπάνες των τόκων για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους προβλέπονται στα 6,4 δισ.€ Άρα γίνεται κατανοητό ότι για να αρχίσουμε να μειώνουμε το χρέος μας, πρέπει το πρωτογενές πλεόνασμα να ξεπεράσει τα 6,4 δισ.€ ώστε να καλυφθούν οι τόκοι και τα υπόλοιπα να διατεθούν στην αποπληρωμή του χρέους.
Τι πραγματικά λοιπό σημαίνει το πρωτογενές πλεόνασμα, το οποίο πρέπει να τονίσουμε ότι είναι αποτέλεσμα θυσιών και πόνου του Ελληνικού λαού που έβαλε πλάτη σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία και πλήρωσε και πληρώνει άδικους φόρους;
Κατ’ αρχήν για πρώτη φορά και μάλιστα χωρίς να είναι στόχος του προγράμματος (ο φετινός στόχος είναι το μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα) μετά από πολλά χρόνια παρουσιάζεται, μία τάξη, ένα νοικοκύρεμα στα οικονομικά της χώρας, με σημαντικό περιορισμό στις δαπάνες (3,2 δις. περισσότερες από αυτές που προέβλεπε το μεσοπρόθεσμο) και αύξηση των εσόδων.
Δεύτερον σημαίνει την ενίσχυση των διαπραγματευτικών όπλων έναντι της τρόικα αφού ενισχύει τη σταδιακή μακροοικονομική και δημοσιονομική σταθεροποίηση στο εσωτερικό της χώρας και την κάνει να έχει μικρότερες ανάγκες πλέον από τους δανειστές.
Τρίτον την όλο και μεγαλύτερη ελπίδα για ανάταξη της οικονομίας το 2014 και την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια.
Τέταρτον την αλλαγή ψυχολογίας στις αγορές, μιας και όπως όλοι γνωρίζουμε ότι η ψυχολογία είναι το 50% της αγοράς και της οικονομίας.
Πέμπτον την διαμόρφωση των συνθηκών εξόδου της χώρας στις αγορές προς τα μέσα του 2014.
Σίγουρα πάντως δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα μπορεί να εκμεταλλευτεί το διαπραγματευτικό της πλεονέκτημα και να πάψει να πληρώνει μονομερώς τα τοκοχρεολύσια. Κάτι τέτοιο θα είχε σαν επακόλουθο την πτώχευση της χώρας εντός της Ευρωζώνης, με συνέπειες των πλήρη αποκλεισμό χρηματοδότησης του τραπεζικού συστήματος από την Ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα, την απαγόρευση εξόδου στις αγορές για δανεισμό, την κατάργηση παροχής πιστώσεων στους ιδιώτες από τις τράπεζες κ.α.
Στόχος του πρωθυπουργού Α.Σαμαρά είναι να αναδιανέμει την ερχόμενη άνοιξη το 70% του πρωτογενούς πλεονάσματος σε χαμηλοσυνταξιούχους και ένστολουςαφού άλλωστε το προβλέπει και το πρόγραμμα που έχουμε συνυπογράψει με τους δανειστές. Σαφώς και πρόκειται για μία συμβολική κίνηση, κάνοντας πράξη τα όσα είχε πει, για την αποκατάσταση των αδικιών που επέφερε η κρίση στην χώρα μας.
Και αν μάλιστα επιτευχθεί ο στόχος του προϋπολογισμού για το 2014 και το συνολικό έλλειμμα που περιλαμβάνει και τους τόκους του δανεισμού βρίσκεται κάτω από το 3% του ΑΕΠ, τότε πέραν της ανάκαμψης του 2014 και του πρωτογενούς πλεονάσματος, η χώρα μας θα βγει και εκτός επιτήρησης από την ΕΕ.
Όλα αυτά αναλογιζόμενοι ότι βρισκόμαστε στο 6οσυνεχόμενο έτος ύφεσης συνιστούν μια θετική προοπτικήκαι μας επιτρέπουν να είμαστε συγκρατημένα αλλά ρεαλιστικά αισιόδοξοι για το μέλλον.
Κατά την άποψή μου όμως αυτή είναι και η καταλληλότερη στιγμή (αφού δείχνουμε να σταθεροποιήσουμε τα οικονομικά μας και να πατάμε στα πόδια μας) που πρέπει με καλό προγραμματισμό και αποφασιστικότητα να τεθεί σε εφαρμογή το σχέδιο «Επανεκκίνησης της Οικονομίας» όπως σχεδιάστηκε και παρουσιάστηκε στις αρχές του 2011 ώστε να αρχίσουν να «φαίνονται» τα αποτελέσματα της οικονομίας και στην καθημερινότητα του Έλληνα πολίτη, που αυτό είναι άλλωστε και το ζητούμενο. Μαζί με το επιπλέον νοικοκύρεμα της δημόσιας διοίκησης, την πάταξη της διαφθοράς, το κυνήγι της παραοικονομίας, την περικοπή των κρατικών δαπανών, θα μπορέσει να επιτευχθεί έναδημιουργικό σοκ στην οικονομία που θα σηματοδοτήσει και την αλλαγή κατεύθυνσης της καμπύλης ευημερίας και ανάπτυξη της χώρας.
Ξενοφών Ε. Μπαραλιάκος
Μέλος της Συνέλευσης των Αντιπροσώπων του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος
