Ο Θρησκευτικός τουρισμός είναι μια μορφή θεματικού τουρισμού που η έννοια του περικλείει την μετακίνηση προσώπων και ομάδων για θρησκευτικούς λόγους.

Η έκφραση θρησκευτικός τουρισμός χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1937 από την Κοινωνία των Εθνών, τον μετέπειτα ΟΗΕ.

Σήμερα έχουν προταθεί άλλοι καλύτεροι ορισμοί, πού αποδίδουν περισσότερο την πραγματικότητα όπως η έκφραση «προσκυνηματική περιήγηση», πού δηλώνει μία μετακίνηση και περιήγηση περισσότερο για χάριν προσκυνήσεως και λιγότερο για ψυχαγωγία.

Είναι γεγονός ότι σε περιόδους κρίσης και βαθιάς ύφεσης, ο θρησκευτικός τουρισμός ανοίγει νέους δρόμους και αποτελεί μία από τις ταχύτατα αναπτυσσόμενες μορφές τουρισμού που μπορεί να τονώσει την οικονομία και να προσελκύσει ακόμη περισσότερους τουρίστες. Σύμφωνα μάλιστα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, ήδη από το 2007, η συγκεκριμένη μορφή τουρισμού αποτελεί την πιο γρήγορα αναπτυσσόμενη κατηγορία και μέχρι στιγμής, έχουν καταγραφεί 300.000 επισκέπτες στον εγχώριο τουρισμό γα τα προσκυνηματικά ταξίδια, ενώ διεθνώς ο αριθμός τους υπολογίζεται στα 300 εκατομμύρια, ο δε παγκόσμιος τζίρος αγγίζει τα 15 δισ. ευρώ καθιστώντας τον θρησκευτικό τουρισμό ένα από τα πιο ζωτικά σημεία της τουριστικής βιομηχανίας και έχουν σαν ομάδες- στόχο τους τουρίστες από ομόδοξα κράτη και την πολυπληθή ομογένεια.

Αυτό που πρέπει να συνεκτιμήσουμε είναι το ότι οι προοπτικές ανάπτυξης συνεργασιών στο πεδίο των προσκυνηματικών – πολιτιστικών περιηγήσεων είναι ευοίωνες. Αυτές τις προοπτικές συζήτησαν και ανέλυσαν προ ημερών οι αντιπροσωπείες των Ρωσίας και Ελλάδας κατά την επίσκεψη του Ρώσου Πατριάρχη κκ Κυρίλου στην Ελλάδα, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι η Εκκλησία της Ελλάδος προγραμματίζει συμφωνίες συνεργασίας με το Ταξιδιωτικό Γραφείο του Βατικανού, αλλά και με τις Ορθόδοξες Εκκλησίες της Βουλγαρίας, της Κύπρου, της Ρουμανίας και της Αλβανίας.

Το πλεονέκτημα αυτού του είδος του τουρισμού είναι ότι μπορεί να συνδυάζει και τους προσκυνητές τουρίστες με θρησκευτικό κίνητρο που μεταβαίνουν σε μία περιοχή, αποκλειστικά για την επίσκεψη στον θρησκευτικό χώρο, αλλά και τουρίστες που συνδυάζουν το ταξίδι τους με άλλες τουριστικές δραστηριότητες.

Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι ο θρησκευτικός τουρισμός αποτελεί έναν συνεχώς αναπτυσσόμενο κλάδο του τουρισμού της χώρας, για το οποίο, σύμφωνα με κλαδικές μελέτες, προβλέπεται αίσιο μέλλον.

Αναμφισβήτητα αυτό το είδος του τουρισμού, αποτελεί μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να αξιοποιήσουμε με ιδιαίτερη προσοχή και ευλάβεια,  το συγκριτικό πλεονέκτημα του Νομού μας, του τόσο πλούσιου σε μοναστήρια, Ναούς και Εκκλησίες ιστορικής αξίας, θρησκευτικά μνημεία, θρησκευτικές εορτές και εκδηλώσεις. Υπάρχουν ήδη καταγεγραμμένα από την Μητρόπολη μας, τουλάχιστον 25 θρησκευτικά μνημεία το κάθε ένα την δική του μοναδική ιστορική αξία.

Το ζήτημα όμως που μπαίνει είναι, τι κάνουμε εμείς για να προάγουμε και να αναδείξουμε αυτόν τον πλούτο, ώστε να προσελκύσουμε τουρίστες του θρησκευτικού – προσκυνηματικού τουρισμού στην Πιερία;

Το «συν Αθηνά και χείρα κίνει» ισχύει στην προκειμένη περίπτωση, γιατί οι Ρώσοι και οι υπόλοιποι ομόθρησκοί μας θα έρθουν φέτος στον τόπο μας, και μάλιστα σύμφωνα με τις ενδείξεις θα είναι πολύ περισσότεροι από κάθε άλλη χρονιά. Εμείς όμως, τι κάναμε και τι κάνουμε ώστε να μην πάει άλλη μια ευκαιρία χαμένη;

Έχει γίνει κάποιος σχεδιασμός με συγκεκριμένη στρατηγική και πολιτική προβολής ο οποίος πέρα απ’ τις συνηθισμένες δράσεις ρουτίνας (συμμετοχή σε εκθέσεις που ποτέ δεν είχαμε ακριβή πληροφόρηση για τα αποτελέσματα των συμμετοχών, επισκέψεις τουριστικών πρακτόρων κ.α.) να περιλαμβάνει και την αξιοποίηση των ευκαιριών που παρέχονται από το διαδίκτυο, τα social media, την ψηφιοποίηση κ.α. ;

Ή κάτι πολύ πιο απλό και βασικό: έχει γίνει επίσημα μια καταγραφή όλων των θρησκευτικών μνημείων της Πιερίας ώστε να μπορεί να εκδοθεί ένας χάρτης ή ένα DVD με τις διαδρομές πρόσβασης σε αυτά και λίγα λόγια για την ιστορικότητα τους ;

Κάνοντας την έρευνά μου στις μηχανές αναζήτησης στο διαδίκτυο, βρήκα ελάχιστους ιστότοπους (κυρίως σε sites επιχειρήσεων του τουρισμού και στο site της Μητρόπολης) που μου έδωσαν πληροφόρηση για το νομό μας σε αυτό το ξεχωριστό αλλά ανερχόμενο είδος θεματικού τουρισμού.

Άρα λοιπόν ξεκινάμε (δυστυχώς για τον τόπο μας ) από μηδενική βάση (το ότι έγινε η ξενάγηση τουριστικών πρακτόρων σε 5 – 6 μοναστήρια δεν πάει να πει ότι μπήκαμε στον θρησκευτικό – τουριστικό χάρτη.) Γιατί αν εξαιρέσουμε κάποιες μεμονωμένες κινήσεις στελεχών της τοπικής αυτοδιοίκησης, δεν έχει γίνει κάτι, που να έχει γνωστοποιηθεί τουλάχιστον, για την ανάδειξη του θρησκευτικού θησαυρού του τόπου μας.

Από το Λιβάδι Κολινδρού μέχρι τους Παλιούς Πόρους, η Πιερία μας έχει αμέτρητους θρησκευτικούς θησαυρούς που περιμένουν να τους επισκεφτούν πιστοί απ’ όλο τον κόσμο.

Η τουριστική πολιτική του τόπου μας δε πρέπει να βασίζεται μόνο στα ευχολόγια, στις ωραίες εικόνες και στην παραδοχή ύπαρξης τα μοναδικών μνημείων. Χρειάζεται να γίνει συγκεκριμένο (και όχι γενικό και αόριστο) σχέδιο, στοχευμένη στρατηγική και πολύ δουλειά σε τοπικό επίπεδο και το πιο βασικό: επιτέλους να ζητηθεί η γνώμη και ας αξιοποιηθεί η εμπειρία των ειδικών τεχνοκρατών σε θέματα τουρισμού που… δεν μπορεί, κάτι παραπάνω θα γνωρίζουν. Υπάρχουν εξαιρετικοί επιστήμονες, και μάλιστα και Πιεριείς, πάνω σε θέματα τουρισμού που διαπρέπουν σε Ελληνικά και ξένα Πανεπιστήμια! Ας αξιοποιηθούν.

Ξενοφών Ε. Μπαραλιάκος

Μέλος της Συνέλευσης των Αντιπροσώπων του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος

fbaraliakos@gmail.com